คุณภาพอากาศคืออะไร?
คุณภาพอากาศ (Indoor Air Quality) หมายถึง สถานะและสมรรถนะของอากาศที่เป็นปัจจัยสำคัญต่อสุขภาพของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ที่อาศัยในสภาพแวดล้อมนั้น ๆ คุณภาพอากาศดีหมายความว่า อากาศมีความสะอาด มีส่วนผสมที่เหมาะสมและไม่มีสารมลพิษหรือสารประกอบที่อันตรายต่อสุขภาพมนุษย์หรือสิ่งมีชีวิต โดยปกติคุณภาพอากาศมักถูกวัดวิเคราะห์ตามพารามิเตอร์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อสภาพอากาศดังนี้
- มลพิษอากาศ (Air Pollutants) รวมถึงฝุ่นละออง, ก๊าซ, และสารประกอบอื่น ๆ ที่สามารถทำให้คุณภาพอากาศลดลงได้ เช่น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2), ก๊าซไนโตรเจน (NO2), โอโซน (O3), ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2), และ PM2.5 (ฝุ่นละอองขนาดเล็ก)
- ความชื้นในอากาศ (Humidity) ระดับความชื้นในอากาศมีผลต่อความสบาย, การเจริญเติบโตของกลุ่มมธุระ, และการกระจายของไวรัสและแบคทีเรีย
- อุณหภูมิ (Temperature) ระดับอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับความสบายและประสิทธิภาพการทำงาน.
- กลิ่น (Odor) ปริมาณและลักษณะของกลิ่นในอากาศ
- เสียง (Noise) ระดับเสียงที่ส่งผลกระทบต่อความสงบสุขและสุขภาพ
- รังสี (Radiation) รังสีที่สามารถมีผลต่อความปลอดภัยและสุขภาพ
การวัดคุณภาพอากาศมีความสำคัญเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพ, ตรวจสอบความปลอดภัย, และอำนวยความสะดวกในการทำงานและอาศัยอยู่ในสถานที่นั้น ๆ การมีคุณภาพอากาศที่ดีสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค, ปรับปรุงความสบายในการทำงาน, และสนับสนุนสุขภาพทั่วไปของผู้อยู่ในสถานที่นั้น ๆ
เครื่องมือตรวจสอบคุณภาพอากาศภายในอาคาร
มีหลายเครื่องมือที่ใช้สำหรับตรวจสอบและวัดคุณภาพอากาศภายในอาคาร (Indoor Air Quality – IAQ) เพื่อประเมินระดับสารมลพิษหรือสิ่งที่ทำให้คุณภาพอากาศด้อยลง ซึ่งบางเครื่องมือสามารถวัดหลายปัจจัยได้พร้อมกัน ต่อไปนี้คือบางตัวอย่างของเครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบคุณภาพอากาศภายใน:
- เครื่องวัดความเข้มข้นของฝุ่น (Dust Particle Counters) ใช้เพื่อวัดขนาดและจำนวนของฝุ่นละอองในอากาศ เป็นตัวช่วยในการประเมินระดับฝุ่นในอาคาร
- เครื่องวัดปริมาณก๊าซ (Gas Analyzers) ใช้วัดปริมาณของก๊าซที่สำคัญ เช่น ออกซิเจน, คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2), ก๊าซไนโตรเจน (NO2), และอื่น ๆ ซึ่งเป็นตัวชี้วัดสำคัญสำหรับคุณภาพอากาศ
- เครื่องวัดความชื้น (Humidity Meters) ใช้วัดระดับความชื้นในอากาศ เนื่องจากความชื้นสูงหรือต่ำเกินไปอาจมีผลกระทบต่อความสบายและสุขภาพ
- เครื่องวัดอุณหภูมิ (Thermometers) ใช้วัดอุณหภูมิในอากาศ เนื่องจากอุณหภูมิสูงหรือต่ำเกินไปก็สามารถมีผลกระทบต่อความสบายและการทำงานของระบบปรับอากาศ
- เครื่องวัดมลพิษอากาศ (Air Quality Monitors) ใช้วัดระดับมลพิษอากาศทั่วไป เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2), ก๊าซโอโซน (O3), และอื่น ๆ
- เครื่องวัดกลิ่น (Odor Detectors) ใช้วัดระดับกลิ่นในอากาศ เพื่อประเมินความสะอาดและสภาพอากาศในสถานที่
- เครื่องวัดระดับเสียง (Sound Level Meters) ใช้วัดระดับเสียงในสภาพแวดล้อม เพื่อประเมินระดับเสียงที่อาจมีผลกระทบต่อความสบายและการทำงาน
- เครื่องวัดการไหลของอากาศ (Air Flow Meters) ใช้วัดการไหลของอากาศในท่อลม เพื่อประเมินประสิทธิภาพของระบบลมหรือการกระจายอากาศ
การใช้เครื่องมือเหล่านี้ช่วยในการตรวจสอบคุณภาพอากาศภายในอาคารและจะช่วยให้ผู้ดูแลระบบปรับอากาศหรือผู้ใช้งานอาคารทราบถึงสภาพอากาศที่มีผลต่อสุขภาพและความสบายในสถานที่นั้น ๆ